De Raad van Europa heeft 2015 officieel uitgeroepen tot ‘Jaar van het Industrieel en Technisch Erfgoed’. In de provincie Noord-Holland zal door middel van de organisatie van het Festival Industrie Cultuur invulling worden gegeven aan dit Europese themajaar. Tot ver in oktober worden uiteenlopende activiteiten georganiseerd in het Noordzeekanaalgebied en de Zaanstreek. De rode draad binnen dit festival is het rijke industriële verleden van dit gebied.
Europees Themajaar
Na een eerste editie in 1996 staat nu 2015 in heel Europa in het teken van het industrieel erfgoed. Waar dit erfgoed in 1996 nog volledig vogelvrij was en veelal werd gesloopt is de publieke waardering voor de oude fabriekshallen en complexen inmiddels groot. Maar industrieel erfgoed is meer dan alleen de gebouwen, ook de persoonlijke ervaringen en sociale ontwikkelingen die industrialisering met zich mee brengt zijn van groot belang. In de provincie Noord-Holland is dit brede thema opgepakt door een publieksfestival te organiseren in het Noordzeekanaalgebied en de Zaanstreek. Bij uitstek twee gebieden met een kenmerkend industrieel karakter.
Sterke verhalen
Van de Zaanse windmolens die ooit het landschap domineerden tot de ruwe staalindustrie van IJmuiden. Bij deze industriële cultuur horen de nodige sterke verhalen van de mensen die op deze bijzondere plekken gewerkt hebben. Op 18 april zal de Velsense openingshandeling van het Festival dan ook plaatsvinden bij het zogenaamde leugenaarsbankje bij de Kop van de Haven. Een leugenaarsbankje vormde van oudsher de ontmoetingsplaats voor dorpsoudsten. Hier werd menig sterk verhaal uitgewisseld. Agnes de Boer en Marlenne Schrijver, auteurs van Beleef Oud-IJmuiden, nemen het aanwezige publiek aan de hand van enkele sterke verhalen mee door de veelzijdige geschiedenis van IJmuiden. Connie Braam, auteur van De woede van Abraham (historische roman over de aanleg van het Noordzeekanaal) zal vanaf de opening officieel als ambassadeur van het Festival optreden.
Zaanse verhalenbank
Het regionale karakter van het festival zal worden onderstreept door een gezelschap van gasten in gepaste stijl via het Noordzeekanaal te vervoeren naar de Zaanstreek. De oude veerpont ‘Vice Versa 3’ zal ter hoogte van de Zaanse sluizen een bijzondere boot ontmoeten. De Zaanse Verhalenbank is een kunstproject waarin het verleden van de maakindustrie tot leven wordt gewerkt. De bank staat op een schip en is zelf samengesteld uit objecten, onderdelen, gereedschappen en andere voorwerpen die afkomstig zijn uit de maakindustrie. Gedurende het Festival zal de bank zich over het water in de streek verplaatsen en op diverse plekken aanleggen. Deze bank prikkelt bezoekers om plaats te nemen en de industriële verhalen te delen waar de streek groot mee is geworden. Onder andere Hans Kuyper, kinderboekenschrijver en eveneens ambassadeur van het Festival Industrie Cultuur en Geke Faber, burgemeester van Zaanstad zullen plaatsnemen op de bank. De veelzijdige band ‘De Kift’ zal het geheel muzikaal passend begeleiden.
Festival Industrie Cultuur
Met de ingebruikname van de verhalenbank gaat het Festival Industrie Cultuur officieel van start. Gedeputeerde van de Provincie Noord-Holland, Elvira Sweet, heeft met het Festival een duidelijk doel voor ogen: “het Festival Industrie Cultuur wil een groot publiek de industriecultuur in het Noordzeekanaalgebied en de Zaanstreek laten beleven, vanuit heel verschillende invalshoeken. Door een creatief en authentiek programma in samenwerking met bestaande partijen en initiatieven presenteert deze regio zich bij bewoners, bezoekers en bedrijven als creatief en ondernemend.”
Van april tot oktober 2015 zullen in de Zaanstreek en het Noordzeekanaalgebied tal van activiteiten georganiseerd worden onder de vlag van het Festival Industrie Cultuur. Het Noord-Hollandse festival toont het oude industriële erfgoed van dit gebied, maar laat ook ruimte voor de industrie van nu en de rol van de gemeenschap hierin. Bezoekers kunnen aan boord stappen van een Zaansafari en de spannende verhalen ontdekken van de industriële panden op de oevers van de Zaan. Maar er worden ook bijzondere rondleidingen gegeven door de 16e eeuwse waterstaatkundige Nicolaus Cruquius, die tot leven komt in het gelijknamige stoomgemaal. Een serie unieke bedrijfsopenstellingen bij hedendaagse industrieën maken het gevarieerde programma compleet.
