De imposante industriële architectuur van het voorheen afgesloten militaire terrein trok 23 april ruim 50 bezoekers naar het Hembrugterrein in Zaanstad voor de Kick-off van Herbestemming NH 2015. Gedeputeerde Elvira Sweet opende de zesde editie van het herbestemmingsprogramma. Zij benadrukte het belang dat de provincie Noord-Holland hecht aan het levend houden van het erfgoed en het openstellen van het erfgoed voor het publiek. De drie gekozen herbestemmingsprojecten in de categorieën agrarisch, industrieel en religieus erfgoed zijn kenmerkend voor de herbestemmingsopgaven in Noord-Holland.

De initiatiefnemers en eigenaren van de drie gekozen Herbestemming NH projecten Hoeve Overslot in Egmond aan den Hoef, De Hoeksteen in Uithoorn en Gebouw 320 op het Hembrugterrein in Zaanstad, presenteerden tijdens de Kick-off hun gebouw. Sommigen hadden een droom over de toekomstige bestemming, anderen benadrukten het belang van het gebouw voor de ontwikkeling van de omgeving. Dat gold vooral voor Hoeve Overslot in Egmond aan den Hoef, een van oorsprong middeleeuwse boerderij die als een schone slaapster voor eeuwig rust in de verstilde omgeving van het Slotkwartier. Wie kust haar wakker? De kleinkinderen van architect Gerrit Rietveld dromen van een museale toekomst van De Hoeksteen in Uithoorn, van oorsprong een kerk die hun grootvader heeft ontworpen. De Hoeksteen zien zij als een externe expositieruimte voor de omvangrijke depotcollecties van de verschillende musea, zoals het Centraal Museum te Utrecht of het Stedelijk Museum Amsterdam. Gebouw 320 op het Hembrugterrein is fysiek de grootste herbestemmingsopgave van dit jaar. Het is één van de 50 monumenten die het Hembrugterrein rijk is. Uiteindelijk zullen zij allemaal worden herbestemd. Maar gebouw 320 ligt aan de toekomstige nieuwe ingang van het terrein en wordt zo het visitekaartje van het gebied. 4000 vierkante meter ligt te wachten op een representatieve invulling. Ook deze enorme hal, waar ooit wapentuig werd gemaakt, ligt te wachten op de prins die haar wakker kust.

Keynote spreker Arno Boon, directeur van Boei, Nationale Maatschappij tot Behoud, Ontwikkeling en Exploitatie van Industrieel erfgoed, had een prikkelende titel voor zijn betoog: Het industrieel erfgoed is bijna op. Aan de hand van voorbeeldprojecten zette hij het werk van Boei in de afgelopen jaren uiteen. Inderdaad een indrukwekkende lijst waarbij de vraag rijst: is er nog wel industrieel erfgoed over, dat op een herbestemming wacht? Het publiek hoefde maar uit het raam te kijken om het tegendeel van deze bewering te aanschouwen. Het ging Boon dan ook meer om de kentering die hij waarneemt richting herbestemming van agrarisch en religieus erfgoed. De leegloop van kerken, die al jaren aan de gang is wordt nu in volle omvang zichtbaar door de leegstand.

In de periode van mei tot september 2015 organiseert Herbestemming NH voor de drie geselecteerde objecten inspirerende sessies waarbij omwonenden en experts innovatieve ideeën voor herbestemming van de desbetreffende gebouwen genereren. Op vrijdag 11 september 2015 wordt het programma met de Dag van de Herbestemming afgesloten.

In IJmuiden wordt al sinds 1931 hoogovencement geproduceerd. De locatie van deze fabriek is niet toevallig gekozen. Door zich te vestigen naast de Hoogovens (tegenwoordig Tata Steel) is de belangrijkste grondstof voor de productie van hoogovencement – namelijk hoogovenslak – altijd dichtbij. Bij de fabriek in IJmuiden wordt het halffabrikaat voor de bereiding van cement (klinker) per schip aangevoerd en samen met hoogovenslak en andere componenten tot cement gemalen. ENCI IJmuiden heeft een productiecapaciteit van 1,4 miljoen ton cement/jaar.

Speciaal voor het Festival Industrie Cultuur zullen enkele unieke bedrijfsrondleidingen georganiseerd worden. Later op deze website volgt meer informatie over deze rondleidingen.

De varende Verhalenbank is een echte bank waarop de verhalenvertellers plaatsnemen. Het is ook een kunstwerk waarin het verleden van de maakindustrie tot leven wordt gewekt. De varende Verhalenbank is samengesteld uit onderdelen, gereedschappen en producten uit de maakindustrie. Dat geeft aanleiding tot gesprek. Dus waar de varende Verhalenbank aanlegt, komen de verhalen los.

De bank maakt deze zomer een reis door de Zaanstreek en tijdens die tocht verhalen professionele vertellers over de boeiende geschiedenis van de Zaanse industrie. Met hun anekdotes stimuleren zij ook het publiek om hun verhalen prijs te geven. Deze onbekende verhalen worden vastgelegd en gedocumenteerd. Een nieuwe manier van geschiedenis schrijven.

De Raad van Europa heeft 2015 officieel uitgeroepen tot ‘Jaar van het Industrieel en Technisch Erfgoed’. In de provincie Noord-Holland zal door middel van de organisatie van het Festival Industrie Cultuur invulling worden gegeven aan dit Europese themajaar. Tot ver in oktober worden uiteenlopende activiteiten georganiseerd in het Noordzeekanaalgebied en de Zaanstreek. De rode draad binnen dit festival is het rijke industriële verleden van dit gebied.

Europees Themajaar

Na een eerste editie in 1996 staat nu 2015 in heel Europa in het teken van het industrieel erfgoed. Waar dit erfgoed in 1996 nog volledig vogelvrij was en veelal werd gesloopt is de publieke waardering voor de oude fabriekshallen en complexen inmiddels groot. Maar industrieel erfgoed is meer dan alleen de gebouwen, ook de persoonlijke ervaringen en sociale ontwikkelingen die industrialisering met zich mee brengt zijn van groot belang. In de provincie Noord-Holland is dit brede thema opgepakt door een publieksfestival te organiseren in het Noordzeekanaalgebied en de Zaanstreek. Bij uitstek twee gebieden met een kenmerkend industrieel karakter.

Sterke verhalen

Van de Zaanse windmolens die ooit het landschap domineerden tot de ruwe staalindustrie van IJmuiden. Bij deze industriële cultuur horen de nodige sterke verhalen van de mensen die op deze bijzondere plekken gewerkt hebben. Op 18 april zal de Velsense openingshandeling van het Festival dan ook plaatsvinden bij het zogenaamde leugenaarsbankje bij de Kop van de Haven. Een leugenaarsbankje vormde van oudsher de ontmoetingsplaats voor dorpsoudsten. Hier werd menig sterk verhaal uitgewisseld. Agnes de Boer en Marlenne Schrijver, auteurs van Beleef Oud-IJmuiden, nemen het aanwezige publiek aan de hand van enkele sterke verhalen mee door de veelzijdige geschiedenis van IJmuiden. Connie Braam, auteur van De woede van Abraham (historische roman over de aanleg van het Noordzeekanaal) zal vanaf de opening officieel als ambassadeur van het Festival optreden.

Zaanse verhalenbank

Het regionale karakter van het festival zal worden onderstreept door een gezelschap van gasten in gepaste stijl via het Noordzeekanaal te vervoeren naar de Zaanstreek. De oude veerpont ‘Vice Versa 3’ zal ter hoogte van de Zaanse sluizen een bijzondere boot ontmoeten. De Zaanse Verhalenbank is een kunstproject waarin het verleden van de maakindustrie tot leven wordt gewerkt. De bank staat op een schip en is zelf samengesteld uit objecten, onderdelen, gereedschappen en andere voorwerpen die afkomstig zijn uit de maakindustrie. Gedurende het Festival zal de bank zich over het water in de streek verplaatsen en op diverse plekken aanleggen. Deze bank prikkelt bezoekers om plaats te nemen en de industriële verhalen te delen waar de streek groot mee is geworden. Onder andere Hans Kuyper, kinderboekenschrijver en eveneens ambassadeur van het Festival Industrie Cultuur en Geke Faber, burgemeester van Zaanstad zullen plaatsnemen op de bank. De veelzijdige band ‘De Kift’ zal het geheel muzikaal passend begeleiden.

Festival Industrie Cultuur

Met de ingebruikname van de verhalenbank gaat het Festival Industrie Cultuur officieel van start. Gedeputeerde van de Provincie Noord-Holland, Elvira Sweet, heeft met het Festival een duidelijk doel voor ogen: “het Festival Industrie Cultuur wil een groot publiek de industriecultuur in het Noordzeekanaalgebied en de Zaanstreek laten beleven, vanuit heel verschillende invalshoeken. Door een creatief en authentiek programma in samenwerking met bestaande partijen en initiatieven presenteert deze regio zich bij bewoners, bezoekers en bedrijven als creatief en ondernemend.”

Van april tot oktober 2015 zullen in de Zaanstreek en het Noordzeekanaalgebied tal van activiteiten georganiseerd worden onder de vlag van het Festival Industrie Cultuur. Het Noord-Hollandse festival toont het oude industriële erfgoed van dit gebied, maar laat ook ruimte voor de industrie van nu en de rol van de gemeenschap hierin. Bezoekers kunnen aan boord stappen van een Zaansafari en de spannende verhalen ontdekken van de industriële panden op de oevers van de Zaan. Maar er worden ook bijzondere rondleidingen gegeven door de 16e eeuwse waterstaatkundige Nicolaus Cruquius, die tot leven komt in het gelijknamige stoomgemaal. Een serie unieke bedrijfsopenstellingen bij hedendaagse industrieën maken het gevarieerde programma compleet.

Op donderdag 3 april 2014 heeft de burgemeester van Zaanstad, mevrouw Geke Faber, het HollandRoute Huis op het Hembrugterrein officieel geopend. De gedeputeerde van de provincie Noord-Holland, mevrouw Elvira Sweet, heeft diezelfde middag de KinderRoute in de expositieruimte van het HollandRoute Huis geopend.

Trots

De burgemeester benadrukte dat, gezien het feit dat in de Zaanstreek het eerste industriegebied van Europa is ontstaan, het niet meer dan logisch is dat het bezoekerscentrum hier op het Hembrugterrein wordt gevestigd. Geke Faber: ‘Ik ben er in ieder geval ongelooflijk trots op dat het HollandRoute Huis nu hier in het oude stationsgebouw van de voormalige Rijks Artillerie Inrichtingen is gekomen’

Toekomstige generaties

Mevrouw Elvira Sweet, gedeputeerde van Noord-Holland, belichtte het grote belang om kennis over de geschiedenis van ons industrieel erfgoed door te geven aan jongeren en aan toekomstige generaties. De expositie in het HollandRoute Huis biedt, ook voor kinderen, een interessante en leerzame uitleg van ons industrieel verleden.

Creatieve ondernemers

Namens het RVOB sprak Robert Leferink over de ontwikkeling van het Hembrugterrein: “HEMbrug, het terrein van de voormalige Rijks Artillerie Inrichtingen, is eigendom van het Rijksvastgoed- en Ontwikkelingsbedrijf (RVOB). Het RVOB realiseert ruimtelijke en financiele doelen voor het Rijk door (gebieds)ontwikkeling, beheer en aan- en verkoop van rijksgronden en gebouwen. HEMbrug wordt door het RVOB omgevormd tot aantrekkelijke vestigingslocatie voor bedrijven. In de veelal monumentale gebouwen op het groene terrein aan het Noordzeekanaal vestigen zich bedrijven op het gebied van design, ambachtelijke productie en leisure. Creatief ontwerp, produceren en verkoop gaan hier hand in hand. Een vijftiental ondernemers heeft inmiddels zijn plek gevonden op HEMbrug en ruim 15.000 m2 met nieuwe activiteiten gevuld. Veel evenementen hebben al hun weg vonden naar HEMbrug. De historische, en soms nog vervallen, gebouwen, zijn een geliefd decor voor foto- en filmshoots. Het RVOB verwelkomt HollandRoute Huis op HEMbrug en verwacht dat dit regionale bezoekerscentrum in het oude goederenstation grote nieuwe groepen bezoekers naar HEMbrug zal trekken.

Er waren ruim 120 genodigden aanwezig. De opening werd muzikaal omlijst door het kinderkoor van de Zaanse Muziekschool FluXus onder leiding van Maite Tife en door een jeugdig strijkkwartet “Magic Music Quartet” . De Zaanse stadsdichter Kees-Jan Sierhuis gaf op treffende wijze zijn impressie van het oude stationsgebouw en van de KinderRoute.

Op 4, 5 en 6 april zijn er Open Dagen voor iedereen die kennis wil nemen van wat HollandRoute is en de expositie wil bezoeken. De toegang is vrij, u bent welkom tussen 12:00 en 17:00 uur.

SONY DSC

SONY DSC

Het HollandRoute Forum confereert één maal jaarlijks over aangelegenheden die het gehele HollandRoute netwerk van Routepunten en Rustpunten betreffen. Ook zijn aangesloten de regionale Ankerpunten van de European Route of Industrial Heritage [ERIH], alsmede de  betrokken overheden, particuliere organisaties en ondernemingen.

Tijdens het 6de HollandRoute Forum is aandacht besteed aan de verdere ontwikkeling sinds het 5de HollandRoute Forum in september 2012. Vervolgens hebben de deelnemers in speed date ervaringen uitgewisseld en onderlinge raakvlakken besproken. Tijdens het plenaire gedeelte is nader ingegaan op waardevolle aspecten van samenwerking.

Er waren vertegenwoordigers van 28 ERIH Ankerpunten, Routepunten en Rustpunten, alsmede bestuur en staf Stichting HollandRoute.

Ontwikkelingen

Hildebrand de Boer, directeur Stichting HollandRoute benadrukt het belang dat wordt gehecht aan de deelname van de Beurs van Berlage in het toeristische erfgoednetwerk HollandRoute waarbij het focus ligt op handel, nijverheid, techniek, industrie, waterbeheersing en infrastructuur.

Vervolgens schetst hij de recente en aankomende ontwikkelingen voor het beheer en de versterking van het HollandRoute netwerk:

  • Europese ontwikkelingen European Route of Industrial Heritage [ERIH], zoals: het festival European Night of Industrial Heritage en het nieuwe ERIH Ankerpunt Nederlands Stoommachinemuseum te Medemblik;
  • Succesvolle afronding toeristisch stimuleringsprogramma “Amsterdam bezoeken, Holland zien 2009-2012”;
  • Ontwikkeling van het ERIH HollandCentre Hembrugterrein Zaandam, waarvan de opening gepland is begin april 2014;
  • Jaarlijks ruim 70 werkbezoeken door de HollandRoute staf aan deelnemende Ankerpunten, Routepunten en Rustpunten;
  • Renovatie HollandRoute Content Management System;
  • HollandRoute App;
  • Promotie, o.a. Uitmarkt Amsterdam, gidsen, flyers, kaarten;
  • Periodiek onderhoud bewegwijzering hoofdroute;
  • Speciale Czaar Peter fietsroute Zaandam-Amsterdam, in verband met het Zaans Ruslandjaar;
  • Conceptontwikkeling HollandRoute Polderland;
  • Voorbereidingen Holland-FryslânRoute;
  • Voorbereiden HollandRoute merchandising;
  • Actieve relatie HollandRoute met Amsterdam Marketing, Haarlem Marketing en Marketing Zaanstreek.

Voor het beheer van het HollandRoute netwerk zijn de jaarlijkse contributies van de deelnemers essentieel!

Speed date

Voor de speed date sessies zijn enkele vragen op papier gezet, ter ondersteuning:

  • Wat kunnen onze organisaties voor elkaar betekenen? (Met wie wat?);
  • Wat kunnen wij voor het netwerk van de HollandRoute als geheel betekenen? (Wat voor wie?); en
  • Op welke wijze kunnen we, ook internationaal, van het product HollandRoute nog meet gebruik maken? (Hoe met wie?).

Er ontstaat een levendige gedachtewisseling tussen de deelnemers, waarbij aspecten een rol spelen, zoals crowd funding, PR, Subsidies, Marketing, versterking aandacht voor buitenlandse toerist, onderling samenwerkende musea c.a., uitwisselen van ervaringen, en gebruik van interactieve media.

Tijdens de pauze wordt een aantal door de deelnemers ingebrachte prijzen verloot onder leiding van HollandRoute bestuurslid en notaris Antal DeWitte [Verhees Notarissen, Katwijk en Rijnsburg].

IMG_2972

Forum plenair

Na de pauze volgt een plenair gedeelte onder leiding van Fokelien Renckens [Zaans Museum], Piet Boogert [Lloyd Hotel] en João Gonçalves [Gassan Diamonds], waarbij in eerste instantie wordt gesproken over het aangaan en versterken van samenwerking met externe partners.

João Gonçalves benadrukt het belang van de “gunfactor”. Het opbouwen van een relatie kost zeker drie jaar voordat enig resultaat bereikt kan worden. Het behoort een constante bezigheid te zijn, waarbij de samenwerking met heel verschillende doelgroepen van belang is. Het bedienen van weinig doelgroepen maakt de organisatie kwetsbaar. Als dergelijke doelgroepen door bijvoorbeeld economische crisis of een ramp even niet komen, kan de organisatie zwaar in de problemen geraken. Dus is João Gonçalves’ motto: volhouden, promotie blijven maken en daarin investeren. Zichtbaar blijven, als je er bent leef je. Mensen leren kennen en een groot netwerk opbouwen. In Nederland denkt men te veel in hokjes, groter denken is nodig.

Dus, zo concludeert Fokelien Renckens, het gaat om samenwerken en partners aan je binden.

Piet Boogert signaleert binnen het HollandRoute netwerk heel toegewijde partijen en spoort hen aan om pro-actief om je heen te kijken wie wat voor je kan betekenen. Gassan Diamonds doet dat met een groot aantal hotels en op beurzen waarbij het traditie is geworden dat men daar door Gassan sierraden kan laten schoonmaken. Met die traditie zit Gassan als betrouwbare partij in de “top of mind”. Ook kent Piet Boogert erfgoedattracties die vrijdagmiddagborrels organiseren voor de hotels in de buurt. Piet Boogert’s motto: laat mensen jouw product ervaren.

Gerrit Schaap [NZH Vervoer Museum, Haarlem] geeft een mooi voorbeeld van wat je voor elkaar kunt betekenen. Momenteel wordt bij de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik spoor vernieuwd, waardoor bepaalde baanvakken niet bereden kunnen worden. Dankzij de museale autobussen van het NZH Vervoer Museum vindt op die trajecten toch passend historisch vervoer plaats.

Frida Badoux [Museum De Noord, Amsterdam] adviseert goed naar de groteren in je buurt te kijken en bij hen “achter op de fiets te springen”. Ja, beaamt Fokelien Renckens, je thema aansluiten bij groteren, en zo mogelijk aansluiten bij horeca, pro-actief door bijvoorbeeld het sluiten van package deals. Zo is, aldus Piet Boogert, de manifestatie 24 Uur Amsterdam Noord een groot succes gebleken. Dat geldt inmiddels ook voor de Amsterdamse Hotelnacht, waarbij Amsterdamse burgers kennis kunnen nemen van de hotelkwaliteiten in de eigen stad.
Het samen stimuleren van goede voorzieningen is volgens João Gonçalves relevant. Zo genereert de River Cruise havenontwikkeling aan de noordoever van het IJ activiteit in Amsterdam Noord. 24 Uur West-Friesland zou ook zo’n cluster van manifestatie kunnen zijn. Een succesvol voorbeeld van samenwerking is ook het Zaans Ruslandjaar 2013. Belangrijk is een goede aansluiting bij iAmsterdam en de promotie van de Stichting HollandRoute. Bij het samenwerken draait veel om regelmatige contacten.
Verhalen vertellen en zo mogelijk in tentoonstellingen relaties leggen met de bezoekers, wordt door Frida Badoux genoemd als aandachtspunt. Niet alléén verhalen, maar juist ook de collectie voor het voetlicht brengen, zo vult Carel Hofland[Museum Nederlandse Uurwerk, Zaandam] aan. Hij refereert aan de grote internationale bekendheid met specifiek Zaanse klokken, waarvan in zijn museum een geweldige collectie te bezichtigen is. Dus: communiceren met hotels en organisaties als Gassan Diamonds, waar buitenlandse gasten komen die in de museumcollectie geïnteresseerd zijn.
Museum De Cruquius zoekt, aldus Justa van Bergen, ook verbindingen met partijen die met het onderwerp water bezig zijn.
Ton Hurkmans [Hoogovens Museum, IJmuiden] schetst de aandacht voor de techniek. Zo heeft het museum eenontdekplek techniek voor het basisonderwijs. Ook wordt gewerkt met maatschappelijke stages van scholieren uit het voortgezet onderwijs, als onderdeel van het initiatief “Techno Challenge” (www.technochallenge.nl ). Aandacht bij jongeren voor techniek wordt door de Nederlandse overheid gestimuleerd. Op dit moment kiezen nog te weinig jongeren voor vervolgopleidingen in de technische sector, terwijl dit voor de innovatie en economie in Nederland bijzonder wenselijk is.
Het Den Hartogh Fordmuseum zoekt, zo weet Koen Blok, aansluiting op techniek en onderwijs.
Volgens Carel Hofland zijn er op het Forum veel musea aanwezig met de techniek als invalshoek. Het HollandRoute netwerk kent in feite een groot aantal Ankerpunten en Routepunten (en zelf enkele Rustpunten), waarbij het aspect techniek op de voorgrond treedt. Dat is een aansprekend thema om als gemeenschappelijk verhaal verder te ontwikkelen, gezamenlijk. Laten we een HollandRoute platform van organisaties vormen en ons techniek netwerk zichtbaar en herkenbaar maken.
In zijn slotwoord dankt Hildebrand de Boer voor eenieders inspirerende bijdrage en stelt voor de gezamenlijke handschoen van een HollandRoute Techniek Platform op te pakken. Zo hebben de deelnemers aan het 6de HollandRoute Forum een interessante conclusie getrokken!

Het “Industrial and Engineering Heritage Committee [IEHC]” van Europa Nostra was van 8 tot 10 november 2013 te gast bij de HollandRoute. De directeur van Stichting HollandRoute, Hildebrand de Boer, heeft zitting in het comité en was gastheer. De halfjaarlijkse vergadering werd gehouden op het Hembrugterrein te Zaandam. Werkbezoeken werden gebracht aan Lassie [Wormer], Zeepziederij De Adelaar [Vanilia, Wormerveer], Museumstoomtram Hoorn-Medemblik, het Nederlands Stoommachinemuseum [Medemblik], Museummolen Schermer en diamantfabriek Gassan Diamonds [Amsterdam].

Doel van het inmiddels 50-jarige Europa Nostra is de belangenbehartiging voor het Europese gebouwde erfgoed, o.a. door het partnership met Europese Commissie en Raad van Europa. Jaarlijks worden gezamenlijke onderscheidingen uitgereikt aan waardevolle initiatieven voor restauratie, scholing en onderzoek. De aandacht voor industrieel erfgoed als Europees historisch fenomeen is sinds de start van de IEHC in 2009 aanzienlijk versterkt.

Ter ere van het vijftigjarig bestaan van Europa Nostra steunt de Belgische rozenkwekerij Rosa Mundo de missie om voor het Europese erfgoed op te komen. Het doel is om de meest bedreigde monumenten en lokaties te helpen middels de verkoop van rozen; het project Rosa Europa Nostra.

Voor elke verkochte roos wordt 9 euro gedoneerd door de kweker aan het Europa Nostra project ‘The 7 Most Endangered’. Dit project werd gelanceerd in januari 2013 in samenwerking met de Europese Investment Bank Institute. Nu kan iedereen bijdragen aan de redding van het gedeelde erfgoed door de aankoop van deze veelgeprezen roos.

De prijs van de roos is 22,50 euro (inclusief BTW, exclusief verzending) en wordt geleverd met de benodigde instructies voor de beplanting. Zie de speciale website (in het engels) voor meer informatie.

Op 28 november 2013 (’s middags) zal het 6e HollandRoute Forum plaatsvinden in de Beurs van Berlage te Amsterdam. Het Forum is dit jaar speciaal bedoeld voor het interne netwerk van de HollandRoute. Voor aangeslotenen is dit een goede gelegenheid om elkaar beter te leren kennen, om van elkaars ervaringen te leren, om na te denken over gezamenlijke productontwikkeling en samenwerking. Deelname is derhalve voorbehouden aan eigenaren/medewerkers van de aangesloten Anker-, Route- en Rustpunten van de HollandRoute.

Meer informatie zal t.z.t. bekendgemaakt worden via deze website.

Holland is een vanzelfsprekendheid, maar wat is het eigenlijk? Deze vraag wordt beantwoord met de HollandRoute Polderland, die voorziet in een samenhangend toeristisch erfgoednetwerk in Westfriesland, Waterland, Zaanstreek, Amsterdam en Amstel Meerlanden. Over enkele jaren kunnen de uiteenlopende aspecten van Holland Polderland op eenvoudige wijze worden ontdekt en begrepen in hun historische en functionele samenhang: dijken, ringvaarten, boezemwater, droogmakerijen, getrapte windwatermolens, gemalen, sluizen, vaarten, sloten, bruggen, voorpolders, veenpolders, kleipolders, veenontginningen, polderwegen, spoor- en tramwegen, grondgebruik, boerderijen, landbouwproducten, stedenbouw, polderbestuursgebouwen en polderbeheersgebouwen, ecologie. Het is een greep uit de veelzijdigheid van Holland Polderland die onze bezoekers fascineert en ook ontroerd.

Nieuwe ontwikkelingen

Inmiddels is ook het plan voor de toeristische ontsluiting van het typisch Hollandse polderlandschap rond Amsterdam voltooid. De Stichting HollandRoute is thans in overleg met belangrijke stakeholders, zoals Provincie Noord-Holland, om de HollandRoute Polderland te gaan realiseren. Daarmee alle belangrijke “ingrediënten” van het polderlandschap de komende tijd in hun samenhang helder en toegankelijk gemaakt als toeristisch product. Belangrijke toeristische informatiepunten vormen daarbij Gemaal De Cruquius (Haarlemmermeer), Schermer Molenmuseum en het Nederlands Stoommachinemuseum in het Gemaal De Vier Noorder Koggen te Medemblik, evenals het UNESCO Werelderfgoed De Beemster. Diverse reeds bij de HollandRoute aangesloten Routepunten en Rustpunten komen aan de HollandRoute Polderland te liggen, zoals de bloemenveiling Aalsmeer, Museum Stoomgemaal Halfweg, Museumstoomtram Hoorn-Medemblik, de Zaanse Schans en Landgoed de Olmenhorst te Lisserbroek.